ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ

Οι πρώτες μαρτυρίες για την ομοιοπαθητική βρίσκονται στους προϊστορικούς χρόνους. Ο Μελάμπους είναι ο πρώτος θεραπευτής για τον οποίο αναφέρεται ότι χρησιμοποίησε ομοιοπαθητική θεραπεία. Ο Φύλακος, βασιλιάς της Φυλάκης, ζήτησε από το Μελάμποδα να θεραπεύσει τη στειρότητα του γιου του Ίφικλου. Ο Μελάμπους διέγνωσε ότι η αιτία της στειρότητας του Ίφικλου ήταν η βλάβη των γεννητικών του οργάνων που προξενήθηκε από το μαχαίρι του πατέρα του σε μια θυσία. Βρήκαν το μαχαίρι αυτό και από τη σκουριά του έφτιαξε ένα φάρμακο που θεράπευσε τον Ίφικλο.

Στον Τρωικό πόλεμο, ο Τήλεφος, γιος του Ηρακλή και βασιλιάς της Μυσίας, μονομάχησε με τον Αχιλλέα και τραυματίστηκε. Η πληγή του μολύνθηκε και δεν έκλεινε, γι΄ αυτό πήγε στο Μαντείο των Δελφών απ΄ όπου πήρε την απάντηση «Ο τρώσας και ιάσεται», δηλαδή εκείνος που σε τραυμάτισε, θα σε θεραπεύσει. Έτσι ο ίδιος ο Αχιλλέας θεράπευσε το διαπυημένο τραύμα του Τήλεφου με αλοιφή που παρασκεύασε από τη σκουριά της λόγχης με την οποία τον τραυμάτισε.

Ο πρώτος που διατύπωσε το νόμο των ομοίων είναι ο Ιπποκράτης ο πατέρας της ιατρικής. Γράφει: « Δια τα όμοια νούσος γίγνεται και δια τα όμοια προσφερόμενα εκ νοσεόντων υγιαίνονται, οίον στραγγουρίην το αυτό παύει ουκ εούσαν… και βηξ κατά το αυτό ώσπερ και στραγγουρίη υπό των αυτών γίγνεται και παύεται… δια το εμέειν έμετος παύεται» (Ιπποκράτους, Περί τόπων των κατ΄ άνθρωπον 42 L, 6, 334).

Ο Χριστιανός Φρειδερίκος Σαμουήλ Χάνεμαν θεωρείται ο σύγχρονος θεμελιωτής της επιστήμης της ομοιοπαθητικής ιατρικής. Γεννήθηκε τις 10 Απριλίου 1755 στο Meissen της Σαξωνίας της Γερμανίας. Ήταν το τρίτο παιδί ενός ζωγράφου πορσελάνης που εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο πορσελάνης. Ο νεαρός Σαμουήλ ήταν πολύ καλός μαθητής και ήταν ο αγαπημένος μαθητής των δασκάλων του. Αυτό βοήθησε πολύ το νεαρό Σαμουήλ να ολοκληρώσει τις σπουδές του γιατί η οικονομική κατάσταση των γονιών του δεν του επέτρεπε να σπουδάσει. Έτσι τελείωσε τις σπουδές του με την υποστήριξη των δασκάλων του οι οποίοι διέκριναν σε αυτόν ένα έμφυτο χάρισμα για την επιστημονική γνώση.

To 1775 πήγε στη Λειψία για ανώτερες σπουδές στην ιατρική. Εδώ στη Λειψία κέρδιζε το ψωμί του διδάσκοντας Γαλλικά και Γερμανικά και μεταφράζοντας βιβλία από άλλες γλώσσες. Σε αυτό το διάστημα έγινε ειδήμων πολλών γλωσσών όπως Ελληνικών, Λατινικών, Αγγλικών, Ιταλικών, Εβραϊκών, Συριακών, Αραβικών, Ισπανικών.

Το 1777 συνεχίζει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Βιέννης. Εκεί γίνεται πετυχημένος μαθητής του ξακουστού ιατρού von Quarin.

Το 1779 συνεχίζει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο Erlangen. Εκεί αναγορεύεται διδάκτωρ ιατρικής. Το θέμα της διατριβής ήταν: «Μελέτη της αιτιολογίας και θεραπευτικής των σπασμωδικών παθήσεων».

Από το 1779 έως το 1805 διαμένει σε διάφορες πόλεις, εργαζόμενος ως γιατρός και μεταφράζοντας εργασίες ιατρικής και χημείας ξένων συγγραφέων.

Το 1790 άρχισε τη μετάφραση της φαρμακολογίας του Cüllen. O Cüllen ήταν καθηγητής ιατρικής στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου και αφιέρωνε 20 σελίδες στη φαρμακολογία του για τις θεραπευτικές ενδείξεις του περουβιανού φλοιού της κιγχόνης, που απέδιδε τη θεραπευτική του επιτυχία για το διαλείποντα πυρετό στο ότι ήταν πικρός. Ο Χάνεμαν δεν έμεινε ικανοποιημένος με αυτήν την εξήγηση και άρχισε να πειραματίζεται με το φάρμακο πάνω στον εαυτό του παίρνοντας καθημερινά. Προς μεγάλη του έκπληξη εμφάνισε συμπτώματα πολύ όμοια με τον πυρετό της ελονοσίας. Με βάση αυτήν την ανακάλυψη άρχισε να πειραματίζεται με άλλα φάρμακα. Έτσι κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα φάρμακα θεραπεύουν τις νόσους γιατί μπορούν να προξενήσουν όμοιες νόσους σε υγιή άτομα. Αυτή ήταν η ανακάλυψη του βασικού νόμου της ομοιοπαθητικής.

Το 1810 εκδόθηκε το «Όργανο της Ορθολογικής Θεραπευτικής Τέχνης». Σε αυτό το βιβλίο περιγράφει και εξηγεί τις αντιλήψεις και τη μεθοδολογία της ομοιοπαθητικής και επικρίνει άλλες θεραπευτικές μεθόδους, ιδίως την αλλοπαθητική. Η δημοσίευση του Οργάνου Θεραπευτικής είχε σαν αποτέλεσμα την έναρξη ενός βίαιου πολέμου εναντίον του Χάνεμαν. Πολλοί καταφέρονταν εναντίον του αποκαλώντας τον τσαρλατάνο, αγύρτη, κομπογιαννίτη.

Παρά τις αντιδράσεις ο Χάνεμαν συνέχιζε να ερευνά και να εφαρμόζει τη νέα θεραπευτική. Έτσι συνέχισε να ερευνά και να πειραματίζεται με νέες φαρμακευτικές ουσίες εμπλουτίζοντας συνεχώς με νέα φάρμακα το νέο θεραπευτικό σύστημα. Όλα τα νέα στοιχεία για τις δράσεις των ομοιοπαθητικών φαρμάκων αποτέλεσαν το υλικό της οκτάτομης φαρμακολογίας του. Το έργο του άρχισε να γίνεται γνωστό και διάφοροι γιατροί τον προσέγγισαν και άρχισαν να μαθητεύουν δίπλα του. Έτσι η μέθοδος της ομοιοπαθητικής άρχισε να διαδίδεται και να κερδίζει έδαφος.

Μετά την ανακάλυψη και την εφαρμογή της ομοιοπαθητικής επί 30 χρόνια (1790-1820), ο Χάνεμαν διαπίστωσε επανειλημμένα ότι, αν και είχε πολύ καλά αποτελέσματα με τις οξείες νόσους, δεν είχε ριζικά αποτελέσματα στη θεραπεία των χρόνιων νόσων. Παρατήρησε ότι αυτές, μετά την απομάκρυνσή τους με ομοιοπαθητικά φάρμακα, πάντα υποτροπίαζαν σε μια λίγο πολύ ποικίλη μορφή και με νέα συμπτώματα ή επανεμφανίζονταν ετησίως με μια αύξηση των ενοχλημάτων.

Μετά από προσεκτική παρατήρηση και μελέτη, ο Χάνεμαν έφθασε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κάποιο εμπόδιο στον οργανισμό, που δεν μπορεί να καταπολεμηθεί με τα φάρμακα ή με την πιο υγιεινή δίαιτα ή να εξαλειφθεί από μόνο του. Αυτό το εμπόδιο το ονόμασε μίασμα. Η λέξη “μίασμα” σημαίνει μόλυσμα, κηλίδωμα, βρώμισμα, μουτζούρωμα. Θεώρησε ο Χάνεμαν, λοιπόν, ότι η ζωτική δύναμη “μολύνεται” από κάποιους παράγοντες και αυτή η “μόλυνση” δημιουργεί τη νόσο. Διέκρινε τρία μιάσματα: Το ψωρικό, το συκωτικό και το συφιλιδικό. Έτσι το 1828 εκδόθηκε η εργασία του «Χρόνιες νόσοι: η φύση τους και η ομοιοπαθητική τους αντιμετώπιση».

Ο Χάνεμαν πέθανε το 1843. Πέθανε στον κολοφώνα της δόξας και του θριάμβου με όνομα και φήμη, επιτυχία και ευημερία. Είχε την ευτυχία να δει το θεραπευτικό του σύστημα να υψώνεται από την περιφρόνηση στην εκτίμηση.

Άλλη μεγάλη μορφή της ομοιοπαθητικής είναι ο James Tyler Kent. (1849- 1910). Ανακάλυψε την ομοιοπαθητική μέσα από ένα προσωπικό πρόβλημα. Η γυναίκα του, την οποία αγαπούσε πολύ, εμφάνισε κάποιο πρόβλημα που δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί με κάποια θεραπεία. Καθώς η κατάστασή της χειροτέρευε, κάλεσε μετά από παράκλησή της τον Dr. Phelan, ένα φημισμένο ομοιοπαθητικό ιατρό. Ο Kent αντέδρασε αρνητικά στη μέθοδο εξέτασης η οποία του φάνηκε ανόητη. Μάλιστα, όταν της έδωσε λίγα κοκκία ζάχαρης διαλυμένα σε νερό για θεραπεία, γέλασε θεωρώντας την αγωγή ανόητη. Πάντως για να μη χαλάσει το χατίρι της γυναίκας του, της έδωσε μια κουταλιά και αποσύρθηκε στο γραφείο του. Απορροφημένος στα βιβλία του δεν παρατήρησε ότι η γυναίκα του κοιμήθηκε μετά από πολλές μέρες. Όταν τη βρήκε να κοιμάται του φάνηκε θαύμα, αφού όλες οι προηγούμενες θεραπείες είχαν αποτύχει να θεραπεύσουν την αϋπνία της. Με την ομοιοπαθητική θεραπεία βελτιώθηκε σταθερά και η πάθησή της θεραπεύτηκε τελείως.

Αυτό έκανε βαθιά εντύπωση στον Kent και άρχισε τη μελέτη της ομοιοπαθητικής. Έτσι μετά από σοβαρή μελέτη άρχισε την πρακτική του ως καθαρός ομοιοπαθητικός ιατρός. Με το έργο του έγινε διάσημος. Πολλοί διάσημοι ομοιοπαθητικοί απ΄ όλον τον κόσμο υπήρξαν μαθητές του.

Ήταν διάσημος για τη γλαφυρή διδασκαλία της ομοιοπαθητικής φαρμακολογίας. Εισήγαγε επίσης τη χρήση υψηλότερων δυναμοποιήσεων των φαρμάκων πετυχαίνοντας έτσι θεαματικότερες και μονιμότερες θεραπείες. Αυτή η ανακάλυψη άλλαξε ριζικά την εφαρμογή της ομοιοπαθητικής. Με το έργο του επηρέασε βαθιά τη σύγχρονη ομοιοπαθητική σκέψη.

O Κωνσταντίνος Hering (1800-1880). Θεωρείται ο πατέρας της ομοιοπαθητικής στην Αμερική. Σε ηλικία 17 ετών ενδιαφέρθηκε για την ιατρική και εισήχθη στο πανεπιστήμιο της Λειψίας, όπου έγινε ευνοούμενος μαθητής του διακεκριμένου χειρουργού Henrich Robbi. Το 1821 κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης εκστρατείας κατά του Χάνεμαν, ένας μεγάλος εκδοτικός οίκος ζήτησε από τον Dr. Robbi να συγγράψει ένα βιβλίο κατά της ομοιοπαθητικής. Αυτός επειδή δεν είχε χρόνο συνέστησε τον Hering. Έτσι ο Hering ήλθε σε επαφή με τη θεωρία της ομοιοπαθητικής. Ο Hering αποφάσισε να ερευνήσει την ορθότητα των παρατηρήσεων του Χάνεμαν. Επανέλαβε το πείραμα της κινγχόνα και επιβεβαίωσε το ίδιο αποτέλεσμα του Χάνεμαν. Έτσι το βιβλίο κατά της ομοιοπαθητικής ποτέ δεν είδε το φως της δημοσιότητας.

Το 1824 συνέβη κάτι που έκανε τον Hering να πιστέψει ακλόνητα στην ομοιοπαθητική. Καθώς νεκροτομούσε ένα νεκρό κόπηκε ο δείκτης του δεξιού του χεριού και το τραύμα έγινε γρήγορα γαγγραινώδες. Ένας μαθητής του Χάνεμαν τον έπεισε να πάρει ομοιοπαθητικό φάρμακο και του έδωσε Arsenicum album. Μετά από λίγες δόσεις αισθάνθηκε καλύτερα και η γάγγραινα θεραπεύτηκε εντελώς. Από τότε ο Hering έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την ομοιοπαθητική.

Η συνεισφορά του Hering στην ομοιοπαθητική ήταν μεγάλη. Έγραψε πολλά άρθρα, μονογραφίες και βιβλία. Έκανε αποδείξεις 72 νέων φαρμάκων και εμπλούτισε σημαντικά την ομοιοπαθητική φαρμακολογία. Διατύπωσε το νόμο κατεύθυνσης της θεραπείας κοινά γνωστό ως «Νόμο της θεραπείας του Hering». Ο νόμος αυτός μεταφορικά διατυπώνεται ως εξής: “Η νόσος απομακρύνεται από τον οργανισμό, από πάνω προς τα κάτω, από μέσα προς τα έξω, από τα σπουδαιότερα σε ιεράρχηση όργανα στα λιγότερο σημαντικά και με φορά αντίθετη από αυτήν με την οποί εισέβαλε στον οργανισμό”.

Εκτός από τους παραπάνω πολλοί άλλοι γιατροί βοήθησαν στην ανάπτυξη της ομοιοπαθητικής. Έτσι η ομοιοπαθητική αναπτύχθηκε σε όλο τον πλανήτη. Το χαμηλό κόστος της ομοιοπαθητικής σε σχέση με άλλες θεραπευτικές έδωσε τη δυνατότητα να μπορεί να αναπτυχθεί σε αναπτυσσόμενα κράτη. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη διάδοση της ομοιοπαθητικής σε όλον τον κόσμο. Εκτός από την κλινική της εφαρμογή άρχισαν να ασχολούνται και ερευνητές επιστήμονες αποδεικνύοντας με τις εργασίες τους την αποτελεσματικότητά της. Έτσι αρκετά πανεπιστήμια εισήγαγαν την ομοιοπαθητική στα εκπαιδευτικά τους προγράμματα.